ارزیابی تحمل به تنش رطوبتی آخر فصل در ۲۰ لاین امید بخش جو

به منظور ارزیابی اثر تنش رطوبتی آخر فصل بر 20 لاین امید بخش جو و جهت تعیین میزان تحمل نسبی آن ها بر اساس شاخص های قدیم و جدید، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط عدم تنش و تنش رطوبتی در سال زراعی 1390- 1389 انجام شد. در این پژوهش، برخی از شاخص های قدیمی از جمله ssi، tol، mp، gmp، sti، rdi و دو شاخص جدید یعنی شاخص درصد حساسیت به خشکی (sspi) و شاخص محصول محیط غیر تنش و تنش (snpi) مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که عملکرد دانه در شرایط عدم تنش (yp) و تنش رطوبتی (ys) با شاخص های mp، gmp، sti و snpi همبستگی بالا و معنی داری دارد. بنابراین این شاخص ها به عنوان بهترین شاخص ها جهت گزینش لاین های با عملکرد بالا در شرایط عدم تنش و تنش رطوبتی در این آزمایش انتخاب شدند. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی بیانگر این بود که به طور نسبی لاین های شماره 9، 4 و 6 مقاوم ترین و لاین های شماره 13، 16 و 17 حساس ترین لاین ها به تنش رطوبتی آخر فصل می باشند. همچنین، نتایج نمودار بای پلات حاکی از این بود که شاخص های mp، gmp، sti و به ویژه شاخص snpi بیشترین هم راستایی را با ys دارند، بنابراین، بهترین شاخص ها جهت شناسایی لاین های نسبتا مقاوم با عملکرد بالا در شرایط تنش رطوبتی هستند. بر اساس نتایج بدست آمده از نمودار تجزیه خوشه ای، لاین های مورد آزمایش به طور کلی در دو خوشه تقسیم بندی شدند، به طوری که لاین های حساس و نسبتا حساس در خوشه اول و لاین های مقاوم و نسبتا مقاوم در خوشه دوم قرار گرفتند. در پایان اظهار می گردد که در شرایط این آزمایش شاخص های snpi، sti، gmp و mp به ترتیب به عنوان بهترین شاخص ها و لاین های شماره 9، 4 و 6 به ترتیب به عنوان مقاوم ترین لاین ها معرفی شدند.